Με τον γενικό τίτλο "Ξενοφώντος Σωκράτης", ο Ξενοφώντας, ο οποίος ήταν μαθητής του Σωκράτη, δίνει την εικόνα του μεγάλου φιλοσόφου. Η εικόνα αυτή συμπληρώνει το πορτρέτο του Σωκράτη που παρουσιάζει ο Πλάτωνας στους φιλοσοφικούς διαλόγους του. Στον πρώτο τόμο περιλαμβάνονται τα "Απομνημονεύματα" του Ξενοφώντα. Στο έργο αυτό πρόθεση του Ξενοφώντα είναι να σβήσει την κακοφημία σε βάρος του Σωκράτη, ότι τάχα ήταν ανατροπέας των θεσμών της πολιτείας του και ότι με τη διδασκαλία του διέφθειρε τους χαρακτήρες των νέων. Με αυτό το κίνητρο ο Ξενοφώντας μας παρουσιάζει ένα Σωκράτη που ήταν χρήσιμος για κάθε συμπολίτη του, για κάθε συγκαιρινό του, αλλά και για κάθε μεταγενέστερο του στην αντιμετώπιση των ηθικών προβλημάτων της κοινωνικής ζωής.