Ένα δίτομο έργο πλούσια εικονογραφημένο, που επιχειρεί να φέρει στο φως τα ιστορικά δρώμενα του απόμακρου και "μυστηριακού", κατά τους ξένους, βασιλείου των Μεγάλων Κομνηνών, της τελευταίας αυτής γραικικής αυτοκρατορίας. Πάνω στα εναπομείναντα ίχνη -τα εντός των τειχών της πάλαι ποτέ πρωτεύουσας- καστροπολιτείας αλλά και σε εκείνα του ευρύτερου περίγυρού της "απλώνεται" η εμπεριστατωμένη μελέτη του Ακύλα Μήλλα. Στην πρώτη ενότητα καταγράφονται, μεταξύ άλλων και οι πρώτες μετά την άλωση του 1461 ενορίες των ραγιάδων γραικών, πολλές από τις οποίες έμελε να επιβιώσουν μέχρι και την τελική έξοδο· υπόψη ελήφθησαν και τα στοιχεία των οθωμανικών αρχείων. Ελάχιστες είναι, μέχρι σήμερα, οι πηγές που έχει το ευρύτερο κοινό στη διάθεσή του. Ο αναγνώστης της Τραπεζούντας παράλληλα με αυτά (θησαυρίσματα των ιστορικών μητροπόλεων και μονών του Πόντου, διάσπαρτα σήμερα ανά τον κόσμο σε μουσεία και βιβλιοθήκες) θα θαυμάσει για πρώτη ίσως φορά την, από αέρος και ξηράς, θέα της συστοιχίας των Μεσοχαλδίων κάστρων και Φυλακαρίων που έλεγχαν τις κλεισώρειες και τα περάσματα, μέσω των οποίων όδευε προς τα βαθύ της Ασίας η "στράτα", ο ιστορικός δρόμος της μετάξης και των καραβανιών.