Ποιος ήταν ο Παύλος Καλλιγάς; Δικηγόρος και καθηγητής του Δικαίου, πολιτικός και οικονομολόγος, διοικητής Τράπεζας και συγγραφέας, που έγραψε έργα νομικά, ιστορικά, οικονομικά, αλλά και ένα μυθιστόρημα, τον Θάνο Βλέκα, ο άνθρωπος αυτός έχει συνδεθεί με την ελληνική ιστορία, όχι μόνο εξαιτίας των δραστηριοτήτων και των υψηλών καθηκόντων του αλλά και με το συγγραφικό του έργο, που κατά κάποιον τρόπο εμπνέεται από την επικαιρότητα. Ιχνηλατώντας επομένως τον βίο και το έργο αυτής της πολυσχιδούς φυσιογνωμίας, η Μαρί-Πώλ Μασσόν-Βενκούρ διατρέχει παράλληλα μια σημαντική φάση της ιστορίας της Ελλάδας. Ο ελληνικός 19ος αιώνας ανέτειλε δύσκολος και οδυνηρός, αλλά γεμάτος υποσχέσεις. Για την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα έχει σημάνει το τέλος της οθωμανικής κυριαρχίας, το πρόβλημα όμως των Ελλήνων που βρίσκονται εκτός των συνόρων του νέου ελληνικού κράτους παραμένει ζωτικό και άλυτο. Η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει τώρα τα θεμέλια του πολιτικού της συστήματος, τη νομοθετική κατοχύρωση του κράτους της, την κοινωνική συνοχή της, την οικονομική της ανάπτυξη. Ο ελληνικός λαός ξαναγεννιέται, και ανακύπτει τούτη τη στιγμή, επείγουσα και επιβεβλημένη, η ανάγκη να ακούσει την αφήγηση της ιστορίας του: γνωρίζοντας από πού έρχεται, θα μάθει προς τα πού κατευθύνεται. Ο Παύλος Καλλιγάς (1814-1896) διασχίζει τον αιώνα της ανάστασης του ελληνικού έθνους απ' άκρη σ' άκρη. Γεννημένος τη χρονιά της ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας, η οποία έμελλε να ενορχηστρώσει την εξέγερση κατά των Οθωμανών, μάρτυρας της εποχής του με έντονη πολιτική και πνευματική δράση στα κρίσιμα χρόνια λίγο πριν ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο της Διώρυγας της Κορίνθου, συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και τον εξευρωπαϊσμό της Ελλάδας διαδραματίζοντας κεντρικό ρόλο στην ίδρυση του νεοπαγούς κράτους: Σύνταγμα, Αστικός Κώδικας, Άρειος Πάγος, Εθνική Τράπεζα, Πανεπιστήμιο, ό,τι έμελλε να αποτελέσει το κρηπίδωμα της ελληνικής κοινωνίας έφερε τη σφραγίδα του Παύλου Καλλιγά. Άνδρας στοχαστικός, με καταγωγή από την ελληνική διασπορά της Τεργέστης και της Σμύρνης, με γαλλική παιδεία αποκτημένη σε καλβινιστικό περιβάλλον, διαμορφωμένος στα γερμανικά πανεπιστήμια, ο Π. Καλλιγάς συμμετέχει ευρύτατα, χάρη στο πλούσιο συγγραφικό του έργο και την εμπνευσμένη πολιτική του στράτευση, στη διάδοση των ιδεών του φιλελευθερισμού στην Ελλάδα. Από τη στιγμή που φτάνει στην Ελλάδα, το 1837, όλες οι προσπάθειές του θα τείνουν προς έναν και μοναδικό σκοπό: να μελετήσει την ιδιοπροσωπία του ελληνισμού, να αγωνιστεί με τα γραπτά του για να βοηθήσει τους Έλληνες να συνειδητοποιήσουν την ταυτότητά τους και τα στοιχεία που τους ενώνουν και να συμβάλει στο να γίνει η Ελλάδα χώρα με ευρωπαϊκό προσανατολισμό.