Οι μύχιες σκέψεις της ψυχής και η απαρχή του αγιασμού Τι σημαίνει "γνώθι σαυτόν"; Να αντιλαμβάνεσαι αμέσως τη διάθεση της ψυχής ύστερα από κάθε γεγονός, κάθε συνάντηση, κάθε πράξη. Προς τα πού κινείται; Προς την αγαθότητα ή την κακότητα; Προς την αγάπη ή την αγανάκτηση; Προς την ευσπλαχνία ή τη σκληροκαρδία; Κάποτε, ο π. Πορφύριος κινδύνευσε να χάσει τη χάρη διότη πήγε να δείξει μεγαλύτερη εύνοια σε συγγενικό του πρόσωπο. Κατάλαβε εκ πείρας πως, αν δεν αγαπάς κάθε άνθρωπο εξίσου, δεν μπορείς να διατηρήσεις τη θεία χάρη. Και εμείς κολλάμε στο γράμμα, στον τύπο, στα εξωτερικά γεγονότα. Η αγιότητα ξεκινά από τα μύχια της ψυχής. Όποιος προσέχει τις κινήσεις της καρδιάς του και φροντίζει να μεταδίδει πάντοτε αγαθή διάθεση προς όλους, ανεξαιρέτως, γρήγορα θα προχωρήσει στην πνευματική ζωή. Ωστόσο, δεν είναι εύκολο ν' αγκαλιάζεις το σκοτάδι με αγαθότητα και αγάπη, φωτίζοντάς το, παρότι αυτό είναι το ορθόδοξο πνεύμα: Να ευλογείς, δηλαδή αυτούς που σε καταριώνται και να σταυρώνεσαι για τους εχθρούς σου.