Αν για τον Βησσαρίωνα η Βενετία ήταν σχεδόν μια άλλη Κωνσταντινούπολη κι αν αργότερα για τον Άλδο Μανούτιο και τον Μάρκο Μουσούρο στη Γαληνότατη είχε ξαναγεννηθεί η άλλη Αθήνα (alterae Athenae), για τους Έλληνες πρόσφυγες μετά την Άλωση, στις νησίδες της βενετικής λιμνοθάλασσας, η τεναγήτις πολιτεία είχε ταυτιστεί με μιαν άλλη πατρίδα. Συγκροτημένοι από το 1498, με βάση τους βενετικούς θεσμούς, σε αδελ-φότητα εθνικής μειονότητας, τη λεγόμενη "scuola" ή "nazione", οι Έλληνες μέτοικοι κατόρθωσαν να ριζοβολήσουν στην υδάτινη πόλη της Αδριατικής, να ανταποκριθούν στις ζητήσεις της εποχής και να δραστηριοποιηθούν στους κόλπους της κοινωνίας υποδοχής τους. Η πρόσληψη της Βενετίας ως της άλλης πατρίδας των ξενιτεμένων Ελλήνων αποτέλεσε την κατάλληλη ιδεολογική βάση, για να αναδειχθεί η αδελφότητα σε σημείο αναφοράς του ξεριζωμένου από τις εστίες του ελληνικού στοιχείου. Περιέχονται τα κείμενα: - Χρύσα Μαλτέζου, "Ενετιαζέ των Ελλήνων" - Βενετία - Το χρονικό μιας θαλάσσιας πολιτείας - Ο ελληνισμός της Βενετίας - Un Quasi Alterum Byzantium - Ελλήνων ίχνη στη Βενετία - Ξενάγηση στη Βενετία - Ενδεικτική βιβλιογραφία