[...] Η διάταξη των μελετημάτων μας στοχεύει στην κατάδειξη αυτής της διαπάλης, ανάμεσα στην παράδοση και την αλλοτρίωση. Αρχίζουμε με την παράλληλη συμπόρευση πατερικής θεολογήσεως και φιλοσοφικού διανοητικισμού (Ευγένιος Αιτωλός - Κορυδαλλέας), που τεκμηριώνει την συνέχεια του εγγενούς διχασμού της πνευματικής παράδοσης μας, ο οποίος αρχίζει ήδη στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες με την εμφάνιση του Γνωστικισμού και των άλλων αιρέσεων. Συνεχίζουμε με μια προσπάθεια διάσωσης της εκκλησιαστικής παράδοσης στην ενετοκρατούμενη Επτάνησο και αντιδιαστολή της Ορθοδοξίας από τη δυτική αιρετική πλάνη, με παράλληλη (πατερική) κατάφαση της (δυτικής) επιστήμης (Δαμοδός). Ο αγώνας για ενότητα μέσα στην παράδοση και πνευματική ισχυροποίηση της υπόδουλης Ρωμηοσύνης, στα ελλαδικά πλαίσια, φαίνεται στο πρόσωπο του άγιου Κοσμά του Αιτωλού. Η Αγία Γραφή στα όρια του ρωμαίικου διαφωτισμού και της ετερόδοξης προπαγάνδας, θα μπορούσε να τιτλοφορηθεί το μελέτημα για τις Νεοελληνικές Μεταφράσεις της. Η σύγκρουση πατερικής παράδοσης και δυτικότροπου διαφωτισμού διαλευκαίνεται με τις αναφορές στον Κοραή ή τον Καΐρη. Τα υπόλοιπα θέματα, τέλος, επιδιώκουν να δείξουν, μέσα από τις ενδοελλαδικές εξελίξεις, την πορεία της αλλοτρίωσής μας και τους παράγοντες, που την κάνουν κοινωνική πράξη. [...] (από το εισαγωγικό κείμενο του βιβλίου)