Σήμερα, στη μεγαλύτερη κρίση του καπιταλιστικού συστήματος και στην έξαρση του εθνικισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, συστατικών στοιχείων της φασιστικής ιδεολογίας, ταυτόσημης με τη βαρβαρότητα, αυτό το έργο του Παντελή Πουλιόπουλου, είναι εξαιρετικά επίκαιρο. Εκδίδεται για πρώτη φορά, μετά την πρώτη δημοσίευσή του το 1925. Ο Π. Πουλιόπουλος, παλιός Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, θεμελιωτής του μαρξισμού και του τροτσκισμού στην Ελλάδα, εντάσσεται στην πλειάδα εκείνη των αγωνιστικών μορφών των μαρξιστών διανοουμένων, που πλαισιώσανε το τότε νεαρό ΚΚΕ στα πρώτα του βήματα. Το κείμενο αυτό του Πουλιόπουλου, γραμμένο στη φυλακή, απαντάει στον Αλέξανδρο Δελμούζο, του οποίου το κείμενο επίσης δημοσιεύουμε, και εξετάζει το θέμα του εθνικισμού από μαρξιστική άποψη, τη σχέση εθνικισμού-εθνισμού και τη σύγχυση που δημιουργούν οι ασάφειες του Δελμούζου. Πέρα απ' αυτό, εξετάζει το θέμα της σχέσης του εθνικού ζητήματος με το εργατικό επαναστατικό κίνημα, υποστηρίζοντας την τότε θέση (1924-26) του ΚΚΕ για το Μακεδονικό. Δημοσιεύουμε επίσης κείμενό του της Ακροναυπλίας του 1940 για το ίδιο θέμα -το μακεδονικό- που περιέχει κριτική επανεξέταση του θέματος, πάντα σε σχέση με τις διεθνιστικές αρχές και την διεθνή αλληλεγγύη του παγκόσμιου εργατικού κινήματος ως προς τις καταπιεζόμενες εθνότητες. Β. Σ.