Τα κείμενα αυτού του βιβλίου αποτυπώνουν τα συμπεράσματα αναζητήσεων και ερευνητικών προσπαθειών τόσο σε παλαιότερες περιόδους της βυζαντινής ιστορίας (με έμφαση στους υστεροβυζαντινούς αιώνες),όσο και στους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας. Η χρονική αυτή περίοδος, η οποία χονδρικά αρχίζει απο τον 13ο αιώνα και εκτείνεται έως και τον 17ο, είναι ιδιαίτερα πλούσια σε γεγονότα αλλά εξακολουθεί να παραμένει σε μεγάλο βαθμό "ανεξερεύνητη", λόγω της έντονης ρευστότητας που την χαρακτηρίζει, την οποία οι ιστορικές πηγές συχνά αδυνατούν να καταγράψουν με σαφήνεια. Έτσι, οι μελέτες που περιλαμβάνονται εδώ διερευνούν πτυχές του πολιτικού και κοινωνικού μετασχηματισμού διαφόρων ελληνικών περιοχών κατά τις περιόδους που προαναφέρθηκαν, ερμηνεύοντας παράλληλα ορισμένα σημαντικά γεγονότα που καταγράφηκαν απο ιστορικούς και χρονικογράφους. Στο τέλος του έργου παρατίθεται μια επισκόπηση βυζαντινής ιστορίας η οποία θα διευκολύνει τους μη ειδικούς αναγνώστες να αντιληφθούν την εξελικτική πορεία του βυζαντινού κράτους, απο την άνοδο μέχρι την πτώση του.