Ο Νικηφόρος Διαμαντούρος μπορεί να χαρακτηριστεί ως πολιτικός επιστήμων εν δράσει. Με την ιδιότητά του αυτή άφησε τη σφραγίδα του όχι μόνο στην έρευνα και στη διδασκαλία σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά και σε θεσμούς που πραγματώνουν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι συγγραφείς του παρόντος τόμου τιμούν την ακαδημαϊκή και θεσμική του προσφορά συνεισφέροντας τους δικούς τους προβληματισμούς σε ζητήματα σχετικά με τη μακρά του διαδρομή ως επιστήμονα και δημόσιου αξιωματούχου. Υπό το φως σύγχρονων επιστημονικών και κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, συζητούν προσφιλή του θέματα, όπως οι έννοιες του πολιτισμικού δυϊσμού και του εκσυγχρονισμού, το κράτος δικαίου και η δημοκρατία, καθώς και η ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας.