Tι ήταν το Θαύµα του Σαράντα; Τι είναι το κάθε θαύµα, άλλο από µια υπέρβαση; Έτσι και τότε, το 1940-41, το θαύµα έγινε πραγµατικότητα για έναν κυρίως λόγο: επειδή ο ελληνικός λαός αγωνίστηκε σαν ένας άνθρωπος, µε όλη του την ψυχή, για την ελευθερία. Μέτωπο και µετόπισθεν, άντρες και γυναίκες, µικροί και µεγάλοι, δεξιοί και αριστεροί, γραµµατιζούµενοι και µη, όλοι ενώθηκαν στο "νυν υπέρ πάντων ο αγών". Οι Χιώτες έδωσαν από την πρώτη στιγµή το "παρών". Το αφιέρωµα αυτό είναι απάνθισµα από δικά τους ντοκουµέντα, επιστολές γραµµένες βιαστικά στο πόδι, µαρτυρίες, φωτογραφίες, που δίνουν ζωντανά το "άρωµα" της συγκλονιστικής εκείνης εποχής. Σταχυολογήθηκαν από τα βιβλία που είχαµε συνθέσει µε τον αξέχαστο Κώστα Ν. Χατζηπατέρα πριν από τριάντα περίπου χρόνια, και κατά κύριο λόγο από το βιβλίο ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ 40-41 (εκδόσεις Κέδρος, βραβείο Ακαδηµίας Αθηνών). Όπως και εκείνος, οι περισσότεροι δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Ήσαν κι άλλοι πολλοί ακόµα Χιώτες, βέβαια, που έζησαν και έδρασαν τα χρόνια εκείνα, των οποίων όµως δεν µπορέσαµε να συµπεριλάβουµε τη µαρτυρία τους. Ας είναι τούτη η µικρή ανθολογία ένας ύστατος φόρος τιµής σε όλους αυτούς που, καθένας µε τον τρόπο του, έβαλαν το λιθαράκι τους στο οικοδόµηµα της ειρήνης. Σε όλους αυτούς που µας έκαναν να πιστέψουµε πως, ναι, ακόµα και σήµερα θα µπορούσαν να γίνουν θαύµατα. Μαρία Φαφαλιού