Το έργο αυτό είναι η τελευταία συστηματοποιημένη προσπάθεια του συγγραφέα να δείξει τη σχέση αξεδιάλυτης και αυξανόμενης ενότητας, ανάμεσα στις δύο έννοιες και τους θεσμούς της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού. Ο συγγραφέας ξεκινάει από τα γραφόμενα των κλασικών του μαρξισμού και συνεχίζει δικές του αναλύσεις για τις εξελίξεις στην ΕΣΣΔ, τη Βουλγαρία και τη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία μέσα στα τελευταία εννιά χρόνια. Η σταθερή του θέση είναι ότι μόνο η παράλληλη, ρεαλιστικά συντονισμένη ανάπτυξη σοσιαλισμού και δημοκρατίας -ως θεσμού που πρέπει να τον ερμηνεύσουμε μαρξιστικά, διαλεκτικά- μπορεί να οδηγήσει με ασφάλεια στην οριστική απελευθέρωση της ανθρωπότητας από το φάσμα της αδικίας και του πολέμου. Η ανάλυση δείχνει την πρόοδο που επιτελεί ο υπαρκτός σοσιαλισμός πάνω σ' αυτόν το δύσκολο, όχι πάντα καλά κατανοητό και από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους, δρόμο.