Στη μελέτη του αυτή ο Άγγελος Δεληβορριάς (επεξεργασμένη μορφή ομιλίας του στην Ακαδημία Αθηνών, την 21η Μαρτίου 2017) επιχειρεί να αναδείξει το πανόραμα των παραγόντων εκείνων οι οποίοι όχι μόνο συγκρότησαν και καλλιέργησαν τις εσωτερικές αντιστάσεις του Ελληνισμού κατά τους αιώνες της οθωμανικής και της βενετικής κυριαρχίας, αλλά και διαμόρφωσαν την ιδιοπροσωπία του, «υποδαυλίζοντας την επαναστατική του ετοιμότητα». Εκκινώντας από τους υλικούς όρους της ζωής των ανθρώπων (χερσαίο και θαλάσσιο εμπόριο, αγροτική παραγωγή κ.λπ.), ο συγγραφέας καλεί τον αναγνώστη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι μέσα από τις ποικίλες εκφάνσεις του πολιτισμού των αιώνων της ξένης κυριαρχίας (δημοτικό τραγούδι, εκκλησιαστική τέχνη, μουσική, λαϊκή αρχιτεκτονική, κεραμική, κεντητική, αργυροχοΐα, λαϊκή ενδυμασία κ.λπ.), για να αποτυπώσει την «ανοδική πορεία του ξενοκρατούμενου Ελληνισμού». Η έκδοση συνοδεύεται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό και εκτεταμένη βιβλιογραφία.