Σκοπός του συγγραφέα είναι να συνεξετάσει το ιταλικό και το ελληνικό εθνικό κίνημα, δύο φαινόμενα δηλαδή που ανήκουν σε μια ενιαία διαδικασία σχηματισμού εθνικών κρατών, μέσα από τις στενές ιδεολογικές και πολιτικές σχέσεις που ανέπτυξαν στα χρόνια 1859-1862, χρόνια κρίσιμα και για τις δυο χώρες. Η μελέτη αρθρώνεται σε τρία επίπεδα: στο πρώτο εξετάζονται η εικόνα και η θέση που κατείχε η Ελλάδα στην ιδεολογία και την πολιτική των φιλελεύθερων αστών του Καβούρ και των δημοκρατικών του Ματσίνι· οι υποδοχές των μηνυμάτων της ιταλικής ενοποίησης στην Ελλάδα και η σύνδεσή τους με την πάλη για τη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος και την ανατροπή της πρώτης μοναρχίας· οι προσπάθειες που ξεκίνησαν από τους επτανήσιους ριζοσπάστες και το περιβάλλον του Όθωνα να οργανωθεί σε συμμαχία με την Ιταλία, τη Σερβία, τους Μαυροβουνιώτες, τους Αλβανούς και τους Ούγγρους πρόσφυγες, ένα εκτεταμένο επαναστατικό κίνημα στα Βαλκάνια. Ο καμβάς των γεγονότων αυτών χρησιμεύει για να διερευνηθεί σ΄ ένα δεύτερο επίπεδο το πρόβλημα των αλληλεπιδράσεων της εξωτερικής και της εσωτερικής πολιτικής, των δεσμών ανάμεσα στο έργο της εθνικής απελευθέρωσης και της πολιτικής οργάνωσης στο εσωτερικό του έθνους, η πλοκή των στοιχείων αλλαγής της μικρής ή της μεγάλης διάρκειας μέσα στο ελληνικό και το ιταλικό εθνικό κίνημα. Η μελέτη όμως των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα σε διαφορετικούς εθνικούς και πολιτικούς χώρους έκανε αναγκαία τη διερεύνηση, σ΄ ένα τρίτο επίπεδο, του μέσου επικοινωνίας, δηλ. της μυθικής γλώσσας της εθνικής ιδεολογίας και των μεταμορφώσεων που προκάλεσε στην αντίληψη και στο σχεδιασμό της πολιτικής δράσης.