Έχοντας η Κρήτη μια ιστορία 4 χιλιάδων χρόνων κι έναν πολιτισμό ο οποίος κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στον παγκόσμιο πολιτισμικό χώρο, κίνησε, αμέσως μετά τον σκοταδιστικό μεσαίωνα, το ενδιαφέρον πολλών αρχαιόφιλων. Μα και το περιβάλλον με τη σπάνια ομορφιά του και την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του τράβηξε πολλούς φυσιολάτρες και φυσιογνώστες. Έτσι από το 1400 και μέχρι το 1900, για 500 χρόνια δηλαδή, η Κρήτη βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των Ευρωπαίων, κυρίως, περιηγητών. Δεκάδες οι περιηγητές που διασχίζουν το νησί, από τη μια άκρη έως την άλλη, και οι οποίοι μετά μας αφήνουν και γραφτά τις εντυπώσεις τους. Από τα σπάνια και πολύτιμα κείμενα μπόρεσα και συγκέντρωσα μόλις 35 που αφορούν τα Χανιά με πρώτο αυτό του Μπουοντελμόντι γραμμένο το 1415. Τα κείμενα δίνονται κατά χρονολογική σειρά, για να μπορέσει ο αναγνώστης να παρακολουθήσει τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην περιοχή μας, στη ροή 500 χρόνων, όπως αυτά τα είδε η ματιά των ξένων. Επίσης παραθέτω και 5 αναφορές βενετσιάνων προβλεπτών, γραμμένες από το 1569 έως το 1630, που θεωρούνται αξιόλογα ντοκουμέντα. Μιχάλης Γρηγοράκης