Στον τόμο αυτό γίνεται λόγος για έργα γλυπτικής και λιθοξοϊκής του ύστερου μεσαίωνα και της πρώιμης νεότερης εποχής, που βρίσκονται στην Κρήτη, την Πελοπόννησο, τη Χίο και τη Ρόδο, μπορούν να αποδοθούν σε δυτικούς τεχνίτες ή έγιναν από ντόπιους που υιοθέτησαν σχέδια, τεχνικές και τρόπους που διαδόθηκαν στον τόπο τους μετά την εγκατάσταση δυτικοευρωπαίων κυρίων και τη συνακόλουθη μετανάστευση ξένων τεχνιτών και τεχνικών. Η γλυπτική που σώζεται στις περιοχές αυτές από το τέλος του μεσαίωνα και εξής, συνήθως σε στενή συνάφεια με την αρχιτεκτονική, άλλοτε όμως διάσπαρτη και σε σπαράγματα, μπορεί να διαφωτίσει αρκετές όψεις της δυτικής παρουσίας στην ανατολή και των επιπτώσεών της στην τοπική καλλιτεχνική παραγωγή. Η έρευνα της γλυπτικής και λιθοξοϊκής είναι δυνατόν να αποκαταστήσει ένα ακόμη ιστορικό τεκμήριο που, συνεξεταζόμενο με άλλα, την αρχιτεκτονική και εν γένει το δομημένο χώρο και τις πληροφορίες των γραπτών πηγών, μπορεί να φωτίσει αποτελεσματικά τη μελέτη των μικτών κοινωνιών στις εν λόγω περιοχές κατά την εποχή της μετάβασης από το μεσαίωνα στη νεότερη εποχή. Οι μελέτες που δημοσιεύονται εδώ παρουσιάστηκαν πρώτη φορά στο Συμπόσιο "Η Γλυπτική στη Λατινοκρατούμενη Ανατολή, 13ος-17ος αιώνας", το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο, στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, από τις 4 έως τις 6 Οκτωβρίου 2002. Διοργανωτές του Συμποσίου ήταν το ερευνητικό Πρόγραμμα "Η δυτική τέχνη στην Κρήτη κατά το 15ο και 16ο αιώνα" που διεξάγεται στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών και η 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, υπεύθυνη ακόμη τότε για τα μεσαιωνικά μνημεία όλου του νησιού. Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Μιχάλης Ανδριανάκης, "Η αρχιτεκτονική γλυπτική στην Κρήτη" - Νίκος Μελβάνι, "H γλυπτική στις "'ιταλοκρατούμενες" και "φραγκοκρατούμενες" περιοχές της ανατολικής Μεσογείου κατά τον 13ο και 14ο αι. H διείσδυση της γοτθικής τέχνης και η συνύπαρξή της με τη βυζαντινή". - Γεωργία Μαρίνου, "Δυτικά γλυπτά στοιχεία στο Μυστρά" - Μανόλης Μπορμπουδάκης, "Θυρώματα και παράθυρα σε εκκλησίες της Κρήτης (τέλος 14ου - μέσα 15ου αιώνα)" - Άννα-Μαρία Κάσδαγλη & Γιάννα Κάτσου, "Η κοινωνική διάσταση στα επιτύμβια. Δύο προσωπογραφίες". - Όλγα Βάσση, "Spolia από λατινικούς ναούς της Χίου του 15ου αιώνα" - Μαρία Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου, "Άτλαντες, προσωπεία, λέοντες: Γλυπτά της βενετικής περιόδου από τη Μονή Αγκαράθου". - Κώστας Γιαπιτσόγλου, "Το επιτύμβιο μνημείο των Τζαγκαρόλων στον ναό της Ζωοδόχου Πηγής στον Πρίνο Μυλοποτάμου" - Πετρούλα Βαρθαλίτου, "Η κρήνη Bembo στον Χάνδακα" - Αναστασία Φιολιτάκη, "Ο γλυπτός διάκοσμος της κρήνης της Μονής Βροντησίου" - Όλγα Γκράτζιου, "Αναζητώντας τη γλυπτική των Βενετών στην Κρήτη" - Γιώργος Ντέλλας, "Μορφολογικά στοιχεία των ιπποτικών εκκλησιών της Ρόδου" - Κατερίνα Μανούσου-Ντέλλα, "Μορφολογικά στοιχεία των μεσαιωνικών πυλών της πόλης της Ρόδου" - Ηλίας Κόλλιας, "Η "σχολή" των λιθοξόων-μαστόρων της Ρόδου την περίοδο της Τουρκοκρατίας (16ος-19ος αιώνας)"