[...] Τα Πριγκηπόνησα, σπαρμένα μεταξύ Ασίας και Ευρώπης στην βορειοανατολική άκρα της προ του Πόντου θάλασσας και στο στόμιο του κόλπου της Νικομηδείας, του πάλαι ποτέ Αστακηνού, είναι εννέα. Κάποιοι άλλοι μεσοπέλαγοι ύφαλοι, οι Βόρδωνες, ήταν κατά την παράδοση ό,τι απέμενε από ένα άλλο καταποντισμένο σε σεισμό βραχόνησο, στο οποίο ήταν θεμελιωμένη η περίφημη Μονή των Αρμενιακών ή του Γόρδωνος, όπου εξορίστηκε, απέθανε και ετάφη ο "εν πάσει γνώσει διαλάμψας" Ιερός Φώτιος. Απέχουν τα νησιά από το λιμάνι της Κωνσταντινούπολης περίπου οκτώ με έντεκα αντίστοιχα μίλια. Τα ανέκαθεν κατοικημένα ήταν τέσσερα και κατά σειράν αριθμούνται: η Πρώτη, η Αντιγόνη, η Χάλκη και η Πρίγκηπος. Στον 20ο αιώνα άρχισε να κατοικείται και η μικρή Αντιρόβυθος. Τέσσερα βραχόνησα και ερημονήσια, η "μεσονήσιος" Πίτα, η Νέανδρος και οι πλέον απόμακρες Οξειά και Πλάτη, συμπληρώνουν το σύμπλεγμα της ειδυλλιακής αυτής πολυννησίας που μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα άντεξε να διαφυλάξει τις πανάρχαιες ονομασίες και την ελληνική της ταυτότητα. Ο Lacroix το 1853 αναφέρεται στις Προποντίδες νήσους ως "Iles de Grece", θεωρώντας τις ως προέκταση των Ελληνικών νησιών του Αιγαίου, ενώ, με δόση ικανής εμπάθειας, η Semiha Ayverdi παρομοίαζε τα Πριγκηπόνησα με τις παλύμψιστες σελίδες αρχαίου βυζαντινού κώδικα, "που σε πείσμα των πάντων επέμεναν να περισώζουν τα αρχικά τους κείμενα". (από την εισαγωγή του συγγραφέα)